Keuzehulp Behandelgrenzen: hoe ver wil je gaan?

Marieke Meinardi is internist ouderengeneeskunde in het Albert Schweitzer ziekenhuis (ASz) in Dordrecht en initiatiefnemer van de Keuzehulp Behandelgrenzen. De keuzehulp geeft inzicht in de behandelkeuzes bij reanimatie en op de IC. Niet behandelen is een relevante optie. Maar ook een grens die te weinig wordt besproken en toch voor iedereen relevant is, aldus Meinardi.

“Het is een vraag die gaat over de kwaliteit van leven. Welke prijs wil je betalen om in leven te blijven?”

Meinardi: “Ik denk dat we nog onvoldoende beseffen wat een reanimatie of een IC-opname inhoudt en wat de mogelijke gevolgen zijn”. Als meer mensen dat zouden weten, willen we dan nog kosten wat het kost gered worden?

Toen de eerste coronagolf een feit werd, zorgde dit inzicht ervoor dat Meinardi en PatiëntPlus de handen ineen sloegen om een keuzehulp rondom behandelgrenzen te ontwikkelen. Nu is het tijd voor de volgende stap: de Keuzehulp Behandelgrenzen moet een standaard onderdeel worden van de dagelijkse praktijk.

Meinardi: “Op Radio1 hoorde ik over PatiëntPlus. Ik was toen de ouderen-besluitvorming-unit aan het ontwikkelen en heb contact gelegd met Michiel (Hageman). Toen tijdens de Covid pandemie de ic-bedden vol raakten, werd het onderwerp steeds relevanter, actueler en noodzakelijker.

Inmiddels was Meinardi onderdeel van het ‘code zwart’ team en zag zij met eigen ogen hoe de druk op de IC toenam, zonder dat iemand zich afvroeg of de bedden wel gevuld werden met de juiste mensen. Niemand stelde de vraag of iemand wel thuishoorde op de IC. Daarbij waren de patiënten zelf onvoldoende bewust van de consequenties. Ondertussen kwamen we overal ic-bedden te kort.

De noodzaak voor een keuzehulp rondom behandelgrenzen werd zo actueel dat deze in 2 weken werd ontwikkeld en geïmplementeerd, mede door de financiële ondersteuning van VGZ. Meinardi had de basis voor de keuzehulp gelegd en samen met het ontwikkelteam van PatiëntPlus dagenlang aan de keuzehulp doorgewerkt om deze zo snel mogelijk in de praktijk te brengen. “Op mijn poli kan ik een patiënt helpen bij een behandelkeuze, met deze keuzehulp kan ik hele groepen patiënten ondersteunen bij het maken van de juiste keuze”.

De ernst van de corona situatie op de IC laat de noodzaak zien van het onderwerp waar Marieke Meinardi zich al jaren hard voor maakt. “Eigenlijk wil je deze gesprekken niet pas op de SEH voeren. In het ideale scenario zijn die al veel eerder gevoerd. Als je hier over nagedacht hebt en je komt in de spreekkamer, sta je 1-0 voor. Je houdt grip op je eigen leven. Als je hier niet over nadenkt wordt dit voor je bepaald.”

Menardi werkt zelf veel met ouderen, maar benadrukt ook het belang van dit gesprek voor alle leeftijden. “Geef jezelf eens de ruimte om erover na te denken. Zorg dat je weet waar je voor kiest als je in zo’n situatie komt. Het kan zomaar dichtbij komen.” Ook benadrukt Meinardi hoe waardevol het is voor zorgverleners als je mensen kan bijstaan in het maken van deze keuze en zodoende de optimale passende zorg kan bieden. “Het gesprek over behandelgrenzen is vaak heel waardevol, omdat het over een heel essentieel onderwerp gaat – het doet echt toe voor mensen”.

Het gebruik van de keuzehulp begint met een stuk bewustwording dat patiënten mogelijk een hoge prijs betalen om in leven te blijven. “We zouden graag zien dat iedereen hierover nadenkt en zich bewust hiervan is. De keuzehulp is verkrijgbaar in een digitale en papieren versie en wordt geüpdatet volgens de laatste medische richtlijnen.

“Op dit moment worden de ingevulde voorkeuren van een patiënt nergens officieel vastgelegd. In de toekomst hopen we een QR-code te maken die je in je telefoon of portemonnee draagt. Zo kan iedereen direct zien wat jouw keuze is. Dit idee ligt nu op tafel.”