Honderden patiënten vertrouwen dagelijks op de zorg van Bernhoven. Het Udense ziekenhuis wil zijn hoge kwaliteit van zorg ook in de toekomst kunnen garanderen voor de groeiende patiëntengroep in een maatschappelijk verantwoorde financiële context. Daarom besloot Bernhoven in 2015 om structureel te gaan werken aan toekomstbestendige zorg. Een uitgebreide studie van huisartsen en specialisten uit de regio identificeerde ‘samen beslissen’ als één van de kansrijke initiatieven om de ambitie van het ziekenhuis te realiseren.
Pilot met keuzehulpen
“In Bernhoven benaderen we ‘samen beslissen’ vanuit 3 pijlers: patiënt, zorgverlener en hulpmiddelen’, vertelt Mieke. ‘Voor de pijler ‘hulpmiddelen’ besloten we om onder andere te gaan werken met keuzehulpen.” Aangezien er meerdere organisaties zijn die keuzehulpen ontwikkelen, startte Bernhoven met een pilot bij 3 verschillende vakgroepen met 3 verschillende leveranciers. Bernhoven benaderde PatiëntPlus voor de vakgroep chirurgie en nam de keuzehulpen liesbreuk en galsteenlijden af.
Samen beslissen leidt tot meer verstandige keuzes, meer therapietrouw en meer conservatieve zorg. Ofwel: minder intensieve zorgvormen. Bovendien bleek de geleverde zorg van een even goede of zelfs betere kwaliteit.
PatiëntPlus voldeed aan alle eisen
‘De pilot wees uit dat digitale keuzehulpen een goed instrument zijn voor zowel de patiënt als de zorgverlener om ‘samen beslissen’ te ondersteunen. Daarom besloten we om bij alle vakgroepen ten minste 1 keuzehulp in te gaan zetten’, vertelt Mieke. ‘Bij de selectie van leveranciers hebben we gekeken naar wie goede kwaliteit levert, een goede ontwikkelsnelheid biedt en een gevalideerd instrument ontwikkelt met een hoge acceptatiegraad bij zowel de wetenschappelijke als de patiëntenverenigingen. PatiëntPlus voldeed aan die eisen.’
Keuzehulp biedt steun aan patiënten én aan zorgverleners
Aan enkele duizenden patiënten werd een keuzehulp uitgereikt. De responsgraad is zo’n 80 %’, weet Mieke. De evaluatiescores zijn over het algemeen zeer positief. ‘Neem bijvoorbeeld de keuzehulp voor longkankerpatiënten. Er komt in korte tijd veel op hen af, zij voelen zich erg gesteund door de keuzehulp’, illustreert Mieke. ‘We horen feedback terug als: ‘Het was fijn dat ik het nog even met mijn zoon kon nalezen. Ik ben er nu wel echt uit wat ik wil.’
De keuzehulpen bieden niet alleen patiënten steun; ook specialisten ervaren dat. ‘De inzet van keuzehulpen heeft een positieve invloed op hun werkplezier. Specialisten zeggen dat het kennisniveau van hun patiënten is verbeterd. Voorheen was het meer informeren, nu is het echt een gesprek voeren’, legt Mieke uit. ‘Natuurlijk vervangt de keuzehulp de voorlichting door de arts niet. Maar de patiënt kan thuis alles nog eens nalezen en komt terug met weldoordachte vragen, wat het gesprek meer diepgang geeft.’
Ook positieve effecten op de lange termijn
Nu Bernhoven al enige jaren met de keuzehulpen werkt, heeft het ziekenhuis ook zicht op de effecten op langere termijn. ‘Soms horen we sceptische geluiden: dat patiënten binnen een half jaar zouden terugkomen om alsnog een intensief behandeltraject in te gaan. Of dat er zich complicaties zouden voordoen wegens de meer conservatieve keuze van de patiënt. Dat blijkt dus niet zo te zijn’, aldus Mieke. ‘Bovendien sluiten keuzehulpen goed aan bij de nieuwe zorgwereld, waarin we het gebruik van digitale hulpmiddelen stimuleren, meer zelfregie van patiënten vragen en patiënten in hun kracht willen zetten.’
Implementeren is maatwerk
Inmiddels zijn er 23 PatiëntPlus Keuzehulpen geïmplementeerd bij 15 vakgroepen van het Brabantse ziekenhuis. Bij de meeste vakgroepen verloopt de implementatie, de inzet en het gebruik van de keuzehulpen heel voorspoedig’, vertelt Mieke. ‘Natuurlijk zijn er verschillen tussen vakgroepen; ieder zorgpad is immers uniek. Keuzehulpen implementeren is maatwerk, maar het werpt bij vrijwel alle vakgroepen zijn vruchten af.’